& هزینه فوق العاده& بودجه خانوار

آخرین اطلاعات از اشتراک اقلام مختلف در سبد مصرفی خانوارهای شهری نشان می دهد که اجاره بها در عصر کنونی گران شده است. طبق آمار، سهم مسکن از درآمد خانوارها به 1.3 برابر «حد مجاز» رسیده است. بر اساس آخرین داده ها در مورد توزیع نابرابری های مختلف در لوازم خانگی، اجاره بها در شهر در سال 1378 43 درصد افزایش یافته است که این آمار تاریخی نسبت به وزن مسکن در سبد مصرفی است.

بر اساس اقتصاد جهانی، این سهم در ابتدای دهه 90 34 درصد و برای مثال در سال 96 در اواسط دهه 90، 33 درصد بوده است. رسیدن (کم) هزینه مسکن به ازای هر خانوار به 43 درصد کل استفاده خانگی نشان می دهد که اجاره هرگز بالاتر نبوده است این توزیع نه تنها در ده سال اخیر بی سابقه بوده، بلکه در ده سال و نیم اخیر، عمده قیمت مسکن در سبد مصرفی خانوارهای شهری است. اطلاعات جدید منتشر شده از سوی وزارت امور خارجه ایران نشان می دهد که هزینه اجاره مسکن در شهرهای کشور نسبت به اوایل دهه 90 و اواسط دهه 80 غیرمنطقی تر شده است. در سال 1984، سهم (کم) هزینه مسکن برای هر خانوار با استفاده از سبد، 28 درصد بود. این سهم در سال 90 به 33 درصد و در سال 95 به 34 درصد افزایش یافت، اما در سال 1999 این سهم به 43 درصد افزایش یافت. این نشان می دهد که نسبت (کم) اجاره بها در هزینه مسکن خانوارهای شهری در اواخر دهه 90 نسبت به ابتدای دهه جاری، معادل 1.3 برابر و نسبت به اواسط دهه 80 نیز 1.5 برابر شده است. نسبت هزینه های مسکن به کل استفاده از مسکن (نسبت اجاره بها به سایر تاسیسات شهری) نیز در سال 1997 به 35.52 درصد، در سال 1998 به 39.82 درصد و در سال 1999 به 43 درصد افزایش یافته است. بررسی ها نشان می دهد که در کشورهای جهان این توزیع برابر با 30٪.

تهران چیست؟

در تهران نیز آمارها حکایت از رشد بی سابقه اجاره بها و سهم قیمت ملک در سبد مصرفی مسکن دارد. گزارش جدید منتشر شده از سوی پژوهشگاه ایران نشان می دهد میانگین اجاره بها در تهران در بهار امسال نسبت به بهار سال گذشته 51 درصد افزایش داشته است. متوسط ​​اجاره هر مترمربع آپارتمان در تهران در بهار امسال به 84 هزار تومان رسیده است. این در حالی است که در مناطق شهری کشور میانگین اجاره بها در کل ماه گذشته از سال 1400 تاکنون به طور میانگین 50 درصد افزایش یافته است. این داده ها هم اکنون افزایش چشمگیر قیمت اجاره در تهران و سایر شهرهای کشور را نشان می دهد. اجاره فعلی عامل بزرگی برای تامین مالی خانه است. اما سوال اصلی این است که چرا اجاره بهای شهری و نرخ سبد خانوارهای شهری اینقدر بدبین شده است؟

در پاسخ به این سوال سه دلیل اصلی را می توان شناسایی کرد. در واقع می توان گفت به سه دلیل مهم، سهم اجاره بها در سبدهای مستعمل خانوارهای شهری در بخشی از درآمد خانوارهای شهری غیرقابل باور و نادرست شده است. دلیل اول مربوط به رشد هزینه خانوار نسبت به رشد درآمد خانوار است. در واقع، در سال‌های اخیر، تورم تا حد زیادی از رشد درآمد خانوار پیشی گرفته است که به معنای کاهش درآمد واقعی خانوارها نیز هست.

تحقیقات «بازار جهانی» بر اساس آمارها نشان می دهد که تورم در سال گذشته به طور کلی 37 درصد بوده است. در سال 1998 این نرخ (تورم عمومی) 34 درصد بوده است. اول اینکه درآمد خانوارها به اندازه دو سال گذشته افزایش نیافته است و مهمتر از آن هزینه زندگی در کنار هزینه های خوراک و مسکن بیش از میانگین افزایش یافته است، افزایش قیمت، اجاره بها ارتباط تنگاتنگی با اجاره بها دارد. از آنجایی که بخشی از رشد اجاره مسکن همواره در معرض رشد املاک و مستغلات است، جهش قیمت مسکن در شهرهای کشور که از سال 97 آغاز شد، به تدریج به بازار اجاره نیز سرایت خواهد کرد و سطح اجاره بها تحت تاثیر پرش در هزینه های مسکن و متاثر. دلیل سوم، رشد اقتصادی صفر در دهه 90 است که باعث کاهش سلامت و رفاه خانواده ایرانی شد.

مشکل ما افزایش اجاره بها

افزایش (پایین) قیمت مسکن در بخش مسکن حداقل سه فاجعه بزرگ را برای زندگی خانوارهای شهری ایجاد کرده است. اولین فاجعه مربوط به کاهش سطح زندگی خانوارهای شهری به دلیل افزایش قیمت مسکن است. تغییر از وام مسکن به سرمایه گذاری های ابر مسکن در سال گذشته تأثیر منفی بر “کیفیت زندگی” خانواده ها داشته است. کیفیت زندگی خانوارها از جهات مختلف تحت تأثیر قرار گرفته و کاهش یافته است زیرا به دلیل افزایش اجاره بها، بسیاری از خانواده ها از دسترسی به مسکن محروم شده اند و بسیاری دیگر مجبور به زندگی در مناطق کم درآمد شده اند. خانه با مساحت کمتر، عمر طولانی تر و زندگي كردن. در مناطق ضعیف..

دومین منفی مربوط به کاهش «کالری دریافتی» خانوار پس از افزایش هزینه مسکن در بودجه خانوار است. ارزش واقعی خانوارهای شهری در دهه 90 نسبت به ابتدای دهه 20 درصد کاهش داشته است. اغلب خانوارها به دلیل افزایش اجاره بها مجبور به کاهش کالری، تفریح، بهداشت و فرهنگ می شوند. در ده سال گذشته متوسط ​​مصرف گوشت خانوارهای شهری 50 درصد و مصرف لبنیات 35 درصد کاهش یافته است.

به طور قابل توجهی، کاهش سلامت خانه ها سومین فاجعه بزرگ ناشی از افزایش اجاره بها در سبد هزینه های خانوار است و زندگی خانواده های شهری را تحت تاثیر قرار داده است. اجاره بها در کشور در سال گذشته به طور متوسط ​​به 42 درصد رسید که اکنون سنگین‌تر شده است و در سال 1400 به طور متوسط ​​50 درصد ثبت شده است که نشان از ویرانی اضافه شدن خانوارها از نظر رشد اجاره بها دارد. سال جاری نسبت به سال 99 و تمام سال های قبل است.

با این حال، یافته‌ها نشان می‌دهد که حوادث ناگوار دیگری نیز در مغازه‌های تهران رخ داده است. اینکه اجاره بهایی که طبق قانون کرونا به مستاجران پرداخت می‌شود، بهانه‌ای برای مالکان شده است تا اجاره‌بها را حداقل به همان میزان افزایش دهند. با این حال، بررسی ها نشان می دهد که شرایط و ضوابط این وام ها به قدری پیچیده است که وام دهنده فقط به کارمندان دولت ارائه می شود. بانک ها فقط برای پرداخت وام مسکن از دولت ضمانت می خواهند. اما مالکان در بازار اجاره فکر می کنند اگر همه مستاجران وارد بازار “اعتباری” شوند، اجاره بها باید حداقل افزایش یابد.